Eth tropic s’apròpe ara Val

Era climatologia aranesa comence a mostrar indicis, de forma mens esporadica e ath madeish viatge mès inquietanta, d’un procès de tropicalizacion que, totun auer es indicadors mens acusadi, sauve quauques similituds damb çò que se pòt veir en d’autes zònes coma era cònca der Èbre e eth parçan mediterranèu. Es temperatures minimes comencen a apropar-se as des denominades nets tropicaus pendent es ondades de calor, damb diuèrsi registres minims enes darrèrs dies de mès de 17º en elipòrt de Vielha, a un shinhau mès de 1.200 mètres de nautada, e d’auti superiors as 14º e as 15º en, respectivaments, eth Lac Redon e Arres, en andús lèu per dessús des 2200 mètres, segontes es donades de Meteocat. En aqueres darrères jornades s’an registrat tanben trams oraris de darreries dera net, abans des sèt deth maitin, enes qu’es termomètres dejà auien superat era termièra des vint grads, eth marge que, quan se place coma minima diadèra, encaishe ena definicion. 

Non se tracte de nets pròpriament tropicaus, totun aqueri nivèus termics òc qu’indiquen qu’eth cauhament globau se comence a sénter damb cèrta intensitat en Pirenèu, ena sua vessant nòrd en aguesta escadença, quauquarren que hè uns ans non figuraue enes pronostics mès pessimistes. Es donades istoriques deth SAIH (Sistèma Automatic d’Informacion Idrologica) mòstren ua clara tendéncia ar aument des temperatures enes darrèrs ans ena Val d’Aran. Atau, enes darrèrs catorze ostieus es minimes an superat es 15 grads en Arties, a 1.139 mètres de nautada, en 29 escadences, e mès deth 50 % d’eres, 16, se concentren enes tres darrèrs ostieus. Çò de madeish succedís, damb sèt de dotze des de 2022, damb es minimes de 16. Era observacion des meja-nes apòrte resultats similars en aguest sens, pr’amor que dus des quate mesi enes qu’aqueth indicador superèc es 19 grads en aquera localitat son es de junhsèga e agost d’enguan. E, des dètz viatges qu’a passat de 18 enes darrèrs catorze ans, sies s’a concentrat enes darrèrs tres exercicis. 

Parallelaments, quate des sies viatges enes qu’era mejana mensuau a passat de 15º en Plan de Beret se localizen en darrèr trieni. Eth Conselh Generau d’Aran pòrte fòrça temps en tot trabalhar ena elaboracion d’ua diagnòsi e estudi d’alternatives entà afrontar es impactes qu’eth cambi climatic aurà ena Val, a on quauques des principaus activitats economiques, coma eth torisme, era agricultura e era ramaderia, depenen en gran mesura dera evolucion dera meteorologia. Atau, dejà an desvolopat quauqui talhèrs deth projècte LIFE_eC0adapt50, finançat damb hons dera Union Europèa.