Cerquen gèu ocult dejós deth solèr

Es glacièrs en Pirenèu son milenaris, mès eth sòn futur a cuert tèrme ei fòrça incèrt. Era madeisha sòrt an es solèrs geladi -tanben coneishudi coma permafròst o glacièrs rocosi- que repòsen oculti dejós des vessants de quauqu’ues des montanhes mès emblematiques dera peninsula. Scientifics d’Espanha, Andòrra e França trabalhen tà detecta’c en tucs a on era sua preséncia ei fòrça probabla, damb eth prètzhèt de monitorizar era sua evolucion dauant eth cambi climatic.

Ac hèn en marc deth projècte Permapyrenees, cofinançat pera Union Europèa. S’ideèc damb er objectiu d’aportar ara comunitat scientifica naui indicadors sus eth cambi climatic, mès tanben tà susvelhar e previer risqui derivadi dera sua degradacion, que pòt afectar a rotes de montanha o infraestructures, entre d’auti.

Amiaràn a tèrme perforacions d’enquia 15 mètres tà confirmar era preséncia de permagèu

Eth Besiberri Nòrd ei ua des montanhes objècte d’estudi. Ua equipa de dètz recercadors dediquèc diuèrsi dies en agost der an passat a préner donades dera montanha, a 2.600 mètres de nautor, en tot aplicar nauedoses metodologies tà prohondir en coneishement d’aguest tipe de terrens, eth sòn estat e eth sòn comportament. Entre eres destaque era realizacion de perfils geofisics tà determinar es propietats des materiaus en subsòl, era installacion de sensors termics o era installacion de reflectors tà monitorizar damb extrèma precision es moviments de glacièr rocós a trauès de satellits.

“Eth pròplèu pas serà hèr perforacions d’enquia quinze mètres tà confirmar era preséncia de permafròst”, explique era doctora Julia Garcia, investigadora deth projècte, qu’ahig que “estudiam eth passat tà poder enténer eth present”.

Ath delà deth Besiberri Nòrd, eth projècte a previst d’amiar a tèrme perforacions en Clòt dera Menera, en Circ de Pessons; en Col dera Cerbillona, en Vignemale; en Lac Grand; en Ardiden; en pic Marboré, en massís deth Monte Perdido; en Pic de Coronas; en massís dera Maladeta e, fin finau, en Clòt de Broate e en pic de Montcalm, ath cant dera Pica d’Estats, enes Pirenèus.

Salardú acuelherà en junh eth ueitau Congrès Iberic Permafròst

Era localitat de Salardú acuelherà deth 26 ath 28 de junh era ueitau edicion deth Congrès Iberic sus Permafròst, un punt de trobada clau tà investigadors e aficionats de tematiques associades a procèssi biofisics e relèus e modeladi en mejans heiredi periglacièrs. Ei un fòrum internacionau que promò estratégies de collaboracion entre grops d’investigacion portuguesi e espanhòus qu’estúdien procèssi en regions heiredes. Se presentaràn investigacions amiades a tèrmes per investigadors iberics enes pòls Antartic e Artic e zònes de montanha. S’amiarà a tèrme ena aubèrja Era Garona, e includirà presentacions d’investigadors estrangèrs, expèrts en diuèrsi ahèrs dera sciéncia deth permafròst, ath delà d’ua excursion entà descorbir es paisatges dera Val d’Aran.