Arriu Garona

Aguesti dies que per desgràcia auem patit aiguats en diferenti lòcs, mès sustot en pòbles ath torn dera ciutat de Valéncia, des d’aguestes linhes, tot eth mèn encoratjament a toti e totes aqueri qu’an perdut bèth èster estimat, era casa, eth trabalh,.. quin desastre, quin malastre!! Hè mau sonque de veir es imatges!Eth nòste riu principau tanben ath long des ans a patit diferenti aiguats, darrèrament enes ans 1937, 1963, 1982 o eth deth 2013. Un riu que ja quan parlam deth sòn neishement i a disparitat, tara majoritat dera gent son es Uelhs dera Garona en Plan de Beret a on tanben i nèish eth Noguera Pallaresa e que cada un seguís un cors diferent, un tà cada vessant dera montanha. Tà d’auti ei en Circ de Saboredo, ena val de Ruda, e encara i podem híger un tresau vejaire, es que diden que nèish en massís dera Maladeta, que despús d’un trajècte sosterranh ressorgís enes Uelhs deth Joeu, considerant aguestes aigües en Aran coma un afuent dera Garona, coma ne son eth Nere, eth Valarties, er Unhòla, eth Varradòs o eth Malo, entre d’auti e un pialèr en sòn pas peth país vesin. Riu aranés que recor 38 km pera Val d’Aran tà arribar ena tèrmièra e entrar en França peth Pònt de Rei, a on comence a cuélher mès amplada, pr’amor qu’arribe ena plana, enquia d’aciu ei considerat un riu d’aigües braves. Ei er unenc riu de Catalonha que non va a desbocar en Mediterranèu, senon qu’ac hè en Atlantic en tot formar un estuari navegable apròp dera ciutat de Bordèus, en tot èster un des mès importants d’aguesta zòna atlantica.Poderíem díder, qu’eth Garona ei er element principau qu’a connectat tamb era cultura der estat francès!