DELIN E DE LAN
Mensprètz
Tornam a auer notícia des aperadi refugiadi, que patissen es rigors der heired der iuèrn, ara intempèrie de Sèrbia. Era paraula refugiat ei ua paradòxa, pr’amor que, en vertat, son exiliadi: hugen, per fòrça, se vòlen conservar era vida, dera guèrra ena sua region, ara recerca deth refugi damb eth quau ja non compden e li nèguen es païsi d’Euròpa. Aguesti exiliadi son objècte dera nòsta desconfidança e eth prejudici, quan non dera pòur ath terrorisme. E totun, sòlen èster eri es principaus victimes deth terror. Quan a agut lòc en casa nòsta, ac a hèt fòrça viatges per ciutadans fanatizadi, que ja demorauen entre nosati, en aguesta epòca d’internet e, per tant, d’accès globau a tota sòrta d’informacions e doctrines. Per aquerò, manque encara ua gestion concertada d’aguesta acuelhuda, se volem que, en efècte, i a age un contròtle mès avient. Mès enlà dera politica geoestrategica, aguesta tornada deth refugiat ara lum publica exemplifique era invisibilitat, era indiferéncia o, coma diderie Axel Honneth, eth mensprètz, que caracterize era nòsta societat, ja non damb eth refugiat, senon damb tot tipe d’acaçadi e acorneradi qu’auem ath costat e deisham ena ombra. Mès, dera consciéncia d’aguesta injustícia, dera herida e era “reificacion”, en paraules deth teoric, ne pòt gésser ua “luta peth reconeishement”, non pas d’ençà dera commiseracion, ne tanpòc dera empatia, pr’amor qu’ei impossible méter-se en lòc der aute, senon, mès lèu, ath costat, en interaccion, coma condicion de desvolopament dera persona morau en societat, en trobar-mos “en orizon d’expectatives mutuaus”, sense eth quau èm dominadi pera rason esturmentau, eth podèr desmesurat o aquera pòur paralizanta.