Seteme

Mentre gesqui dera naua exposicion sus es elements arquitectonics d’Aran, dera Fondacion deth Musèu Etnologic, en Arties, senti era alendada dera bromèra baisha que refrèsque er ambient. Comence dejà seteme, dempús de setmanes de calor e pòga pluja, qu’a deishat es prumèri arbes jaunosi en mant deth bòsc e ua tèrra shuta ena nauta montanha, d’ençà d’a on vedem un amendrit glaciar der Aneto, dangerós pes despreniments de ròca en pèrder eth gèu que les amasse, e frut, malurosament, d’un preocupant cambi climatic. Era net s’auance, com auance inexorable eth nòste pas peth cicle deth temps. Er èster se decline, ei degradacion, e tanben, en aguesta epòca postmodèrna, s’accelère en sòn pregon amendriment. Tot ei en decliu, dera natura ara economia, non parlem dera politica, de tan cambianta qu’ei, que s’ei tornada efimèra, sense fonaments ne miraments, coma era catalana, per cèrt, laguens d’un procès que tot ac profite e devòre, includida nòsta Val d’Aran. Mès aguest ei sonque un des fenomèns d’un corrent de hons peth quau er èster s’ei objetivat, ei a díder, a demorat dominat per miei dera organizacion, impossibla, de totes es causes, sosmetudes a calcul, interès e simpla marchandisa. Er èster marche indefinidament entath sòn afebliment. Impossible trobar un fonament fèrm, pr’amor dera fragilitat dera existéncia. Era autenticitat des elements arquitectonics dera exposicion semblen estonants en un món inautentic, a on er uman l’a sajat de possedir a còsta de despossedir-se eth madeish. Sonque poderà sauvar-mos era serenor silenciosa que dèishe qu’eth devier daurisque era nòsta existéncia en relacion damb nosati e un entorn que tanben mos parle e interpèlle.