Reconeishement

Dilhèu, era forma mès elevada de coneishement qu’ei era deth reconeishement, que serie era capacitat de coneisher-mos enes auti e en món. Er uman non coneish eth món de forma dirècta, immediata, senon que l’abòrde per miei d’un prèvi coneishement. Per tant, de bèra forma, le recrèe e, atau, s’i reconeish tostemp.

Açò encara ei mès explicit en encastre politic e institucionau, en conjunt de relacions d’ua determinada epòca, que constitusís ua sòrta d’esperit objectiu, coma diderie Hegel, ei a díder, de dusau natura, a on es subjèctes s’i reconeishen, mutuament, pr’amor qu’es sues consciéncies non demoren pas isolades, senon restacades es ues entàs autes. E quan açò non passe, eth sistèma entre en crisi. Per aquerò, coma prepause eth filosòf Axel Honneth, eth socialisme a de predar-se en detectar es naues demanes sociaus e ampliar es espacis de libertat.

Totun, eth valor d’un madeish se ve encarnat en er aute. Era autoconsciéncia dera persona se base en reconeishement mutu a trauèrs des auti. “Era mèta der esperit ei eth reconeishement deth jo en er aute e non pas ua simpla abolicion dera alteritat”, explique Charles Taylor en tot comentar era filosofia der esperit de Hegel.

Era cultura, e per tant, era politica, deven ua sòrta de luta peth reconeishement. Ben ac sabem es aranesi, per miei d’esturments coma Unitat d’Aran, que ven de celebrar es sòns mès de 40 ans d’istòria. Eth reconeishement ei configurador d’ua intersubjectivitat umana, segontes Honneth, a on reconéisher signifique autolimitar es pròpris interèssi, en tot balhar ar aute era libertat qu’a de besonh entà determinar es sòns besonhs sense cap tipe de coaccion.

Per tant, eth reconeishement consistís en ua autolimitacion complementària, a d’èster recipròc e universau, accessible a toti.