Un benefici inesperat
Vilamòs guanhe ua familha peth projècte Ovihuec.dat, dedicat a previer incendis en tot portar-i a pèisher oelhes e crabes . Un pastor deth Alt Urgell s’aufric a cuedar deth ramat e se trasladèc tath pòble amassa damb era sua parelha e es sòns dus hilhs
Joan Lecum, pastor a cargue deth ramat public de oelhes tà previer huecs forestaus, amassa damb era sua familha en Vilamòs. - EDGAR ALDANA
Ua familha damb hilhs s’a establit en Vilamòs, ua bona notícia tad aguest municipi de pòc mès de 170 abitants. Era sua arribada en pòble a estat un benefici inesperat d’un projècte tà previer huecs forestaus. Se le coneish coma Ovihuec.dat e se base en redusir era massa vegetau en tot portar a pèisher un ramat de oelhes e crabes de propietat municipau. Aguesti animaus se pòden veir dejà en entorn dera localitat, dempús qu’es responsables d’aguesta iniciativa agen superat dificultats enes sòns inicis. Un des prumèri contratempsi siguec era dificultat tà trapar un pastor que poguesse suenhar e dirigir eth ramat. Era prumèra convocatòria demorèc desèrta, pr’amor que cap ramadèr d’Aran optèc a hè’c. Siguec alavetz quan era aufèrta de trabalh arribèc a audides de Joan Lecum, un ramadèr der Alt Urgell que tot just finalizèc era sua explotacion. “Hè mès de 20 ans que sò ramadèr, mès era burocràcia e d’auti factors me portèren a véner es crabes”, expliquèc. Era aufèrta de trabalh li arribèc a trauès d’un grop de Whatsapp e li semblèc ua oportunitat tà seguir en ua profession que li shautaue sense auer d’èster ua enterpresa ramadèra. “Ara hè un salari e un dia de hèsta per setmana”, expliquèc. Se trasladèc des der Alt Urgell enquia Aran damb era sua familha e artenhèren logar ua viuenda en Vilamòs. “Ath començament semblaue dificil arténher lotjament”, diguec. Totun, eth propietari d’ua viuenda se decidic de passar d’un loguèr toristic per dies a un de residenciau. Vilamòs non a escòla, atau qu’es hilhs dera parelha, un mainatge de ueit ans e ua mainada de 12, se trasladen en autocar tà Vielha tà anar tara escòla e tar institut de segondària. Lecum pòrte a pèisher eth ramat e assistís aguesti dies a naishements de oelhes e crabes.
Un ramat de bestiar damb 130 oelhes e crabes
Eth ramat public de oelhes deth projècte Ovihuec.dat ei format per uns 130 caps de bestiar: mès d’un centeat de oelhes e quinze crabes. Un prumèr concors tà aquerir es oelhes permetec ath municipi aquerir-ne 80 dera varietat ripolhesa, mès eth lòt dera varietat aranesa demòrec desèrt. Fin finau, pogueren crompar-ne ua trentia a un ramadèr. Eth Govèrn espanhòl, a trauès dera Fundación Biodiversidad, era Generalitat de Catalonha, a trauès der IRTA, eth Conselh Generau d’Aran e er Ajuntament de Vilamòs participen coma sòcis en aguest projècte entara prevencion de huecs forestaus.
