Mès seguretat ena presa de Cledes

Era presa de Cledes, en Bossòst e era darrèra deth cors der arriu Garona ena Val d’Aran, ei aguesti dies objècte de milhores. Era companhia electrica Endesa amie a tèrme diuèrses actuacions ena estructura damb eth prètzhèt de guanhar seguretat, pr’amor que part d’era siguec bastida hè mès de 100 ans e s’a deteriorat damb eth temps. Concretaments, era presa se bastic entà aportar aigua ara antiga centrau de Cledes, eth bastiment dera quau s’inicièc en 1920. Aguesta centrau demorèc definitivaments dehòra de servici en 1965, quan se metec en foncionament era centrau de Pònt de Rei, mentre que forme part aué dia d’un complèx industriau d’ua enterpresa. Atau, tecnics d’Endesa trabalhen ena limpiesa e manteniment dera estructura. Se trapen en tot renauir es proteccions e part deth solèr, mentre qu’an substituït eth sòn enlumenat per un d’especiau proteccion mieiambientau. Çò de mès nauedós dera actuacion ei eth procès qu’era companhia emplegue entà trèir er oxid deth metau e era pentura en mau estat. Se nomente criogenèsi e consistís en aplicar gèu sec mejançant aire comprimit. Entàd aquerò, es tecnics protegissen abans damb plastics cada punt a on aplicaràn era tecnica, damb er objectiu d’evitar qu’era lordèra que se despren acabe en arriu. En aguest sens, er oxid e era pentura son er unic residu que se genère e, se ben aguest metòde ei mès costós e lent qu’eth tradicionau, en que s’aplique sable a pression en compdes de gèu sec, aguest darrèr ei fòrça mès respectuós damb eth miei ambient, qu’ei çò que se priorize. Ei previst qu’es trabalhs s’alonguen dues setmanes mès e, posteriorament, se repintaràn es parts metalliques e se les aplicarà ua capa protectora. En çò que tanh ara presa de Bossòst, ère eth punt d’inici d’un canau de derivacion de 167 mètres qu’arribaue enquia ua camèra de decantacion. A compdar d’aguest punt s’iniciaue un tunèl de pression de 1.600 mètres de longada enquiara planta de Cledes, e era aigua alimentaue damb ua pression de 30 mètres cubics per segon quate generadors damb 4.000 shivaus de poténcia cadun. Un viatge turbinada, era aigua ère retornada en Garona per un aute canau. Ath delà de regular eth caudau deth Garona, era presa ei testimòni des prumèrs projèctes de produccion e distribucion d’energia electrica qu’era enterpresa de Biscaia Societat Productora de Forces Motrius promoiguec en Pirenèu. En aguest sens, eth tuèu que connectaue era captacion ena presa damb era centrau de Cledes siguec eth prumèr der Estat qu’ère parciaument excavat ena ròca e damb era camèra de carga a mès de 1.500 mètres deth saut d’aigua.