Era postmodernitat e Aran

En octobre de 2013 (hè quate ans) hí ua conferéncia en Centre Comarcau Lleidatà de Barcelona. Sajè d’explicar sò qu’auríen d’èster es bases der aranesisme modèrn. Un aranesisme, entès des der exercici dera defensa dera nacion aranesa e occitana, atau coma tanben des d’un sentiment colectiu recuelhut a trauèrs des sòns drets istorics, drapèu, lengua, istòria, institocions, tradicions e costums. Sustot un aranesisme centrat ena proteccion des persones que viuen e trebalhen en Aran. Hèja referéncia tanben ara imposicion qu’estaue hènt eth materialisme respecte ara ideologia aranesista e tanben alertaua deth servintilisme lingüístic que practicauem tamb era nòsta lengua. Non deishè de banda, era mia vision d’ua Euròpa (des Estats-Nacion) que s’estaue trincant e que tot jogaue a favor dera Euròpa des Pòbles o ben des nacions, jo prefirisqui dider-li era Euròpa des persones. Auè, quate ans dempús, er analisi sociopolític d’alavetz encara s’a aguditzat mès. Eth conflicte Catalonha-Espanha, entre d’autes variables e condicions, pòt èster era pòrta d’entrada ara vertadèra transformacion qu’a de besonh era Union Europea e eth sistema institocionau e polític precari qu’auem. Reafirmi eth men europeísme en un mon cada viatge mès globau. Aran e er aranesisme modèrn an d’aprofitar es grans canvis qu’arriben, auem de deféner entà Aran un projècte que mos daurisque ath mon, un projècte que dòte Aran des estructures de besonh entà èster un País de progrès, dubèrt, globau, exemplificador e auançat. Era preservacion dera nòsta identitat milenària passe per èster ambiciosi e egoistament inteligents. Se èm valents e valentes Aran serà enes pòrtes d’entrar enes institocions globaus. Entrar-i sonque depenerà de nosati. Depenerà de decidir eth nòste futur.