Era lengua

Aué voi parlar der aranés, varianta dera lengua occitana parlada ena Val d’Aran e lengua pròpria d’aguest territòri, atau coma tanben ei ua des tres lengües oficiaus en Catalonha, amassa tamb eth catalan e eth castelhan. Pr’amor d’èster un parçan dedicat ath sector terciari, de servicis principaument e en concrèt ath torisme, mos trapam tamb ua poblacion plan cambianta, ja que i son tà hèr era tempsada d’iuèrn o era d’ostiu. Açò provòque qu’era lengua non se tengue coma voleríem, era influéncia des autes lengües ei fòrça pesanta.Darrèrament s’a hèt ua enquèsta lingüistica as escolans dera ESO e Bachilierat que mos a revelat ues donades plan dramatiques.

Tot aguest escolanat l’a aprenut, an coneishement, mès non l’empleguen.Quan quauquarrés se traslade tà un lòc peth motiu que sigue, que milhor que respectar es tradicions, costums, manères de hèr, … coma pòt èster en nòste cas: era lengua, element mès predat tà toti nosati. E non sonque tàs que vien de dehòra, senon que voi hèr ua crida a toti aqueri qu’an er aranés coma lengua mairau, era que parlen ena familha, que la mantenguen dehòra deth cercle de fidança, es companhs qu’an estudiat amassa e que non l’an coma lengua mairau, tanben l’entenen. Coma citaue eth professor Joan Solà “era lengua non la sauvarà ne era gramatica ne era normatiua: la sauvarà er usatge”.

Era escòla, es mieis de comunicacion, es institucions e er ensem dera societat auem un repte de futur: somar e integrar.Er aranés s’a mantengut viu ath long des sègles pr’amor qu’a agut un pòble damb volontat d’èster per dessús des vicissituds e es avatars istorics. Non s’a deishat jamès de parlar e es nòsti auantpassats tanben an viscut situacions critiques, mès se n’an gessut e aquiu ei, parlem-la!!!