Magràs

Eth mes de hereuèr, dera Candelèra enquia dijaus gras o lardèr, qu’ei temps de Magràs. Ei era prumèra hèsta populara der an. Magràs un eveniment qu’ena Val d’Aran a un costat de tradicion e un aute d’adaptat as naui tempsi. Balhs de titassi o passaviles an lòc en aguesta hèsta pagana, a on i an cabuda era trufaria, era satira, er excès o er atreviment.Un des lòcs que manten era tradicion, qu’a estat recuperada non hè pas massa ans, ei Canejan tamb es Barbacasi. Ena vrespada es joeni deth pòble, vestits tamb pèths, desfilen pes carrèrs de Canejan e enes mans tien ues tèdes entà espantar es esperits dolenti, diden! Ath delà des pèths, tanben pòrten còrnes d’animaus e ena centura les pengen esquères entà hèr tapatge a mesura que recorren es carrèrs. En un començament, anticament, èren es pastors es que se travestien atau.En Aran tanben ère tradicion de qu’es joeni anèssen pes cases deth pòble en tot demanar quauquarren entà minjar o entà premanir crespèths, que despús toti amassa s’ac minjauen. Actuaument, segontes conden es istoriadors, sonque s’amie a tèrme en pòble de Les.En d’auti pòbles i a ua passavila, peth maitin gessen era mainadèra des escòles tamb era sua disfressa que cada an a ua tematica e pera tarde era rèsta dera poblacion, acabant en un sopar e balh. En aquerò que òc se coïncidís, ei en judici e era crema deth pipòt de Magràs ena plaça, pr’amor que diden qu’ère un senhor que li agradaue plan era broma e que manaue mentre duraue era hèsta. Mès era gent cansada de veir-lo hèr malahètes, siguec condusit deuant d’un jurat popular, e ei condemnat a morir penjat e ath delà cremat. Adiu praube, praube Magràs!!!