Castèth de Vielha
En tot hèr un shinhau d’istòria, segontes er escrivan Joan Carles Riera, pendent era visita de Juan Francisco de Gracia ara Val d’Aran, aguest mos descriu eth Castèth de Vielha plaçat en costat èst dera vila, en un gran planèr. Auie un varat d’uns quaranta pams d’amplada que s’aumplie tamb era aigua deth riu Nere.Tath nòrd auie ua pòrta e ath darrèr un pònt de husta qu’arribaue enquia era contramuralha e que trauessaue eth varat. Deth cant d’aguesta pòrta ne gessie un bastion defensiu, tamb ua muralha de 12 pams de nautada. Ua tresau pòrta guardaue entà ponent, sus era i auie edificada ua tor a on i ère era campana deth relòtge.Eth sòn plan ère rectangular tamb quate pans de muralha, tamb tres tors, ua en miei e dues enes cornèrs eqüidistantes enes murs sud e nòrd. Es auti dus murs cada un, tanben, auien tres tors, damb es sòns dentelhs e arquères.Sabem que i auie ua plaça d’armes, ua glèisa major, ua tor a on i auie sies campanes e ena sua part interiora ua construccion cubèrta, protegida, a on se i hègen bères Juntes dera Val d’Aran o de Vielha, tanben auie servit entà refugi se calie.Plaçat entornejant era actuau glèisa de St. Miquèu. Era tor campanau se i higec en sègle XVI tà que servisse de defensa ath madeish temps. En Aran des de Les enquia Salardú se trapauen bastendes plaçades en lòcs estrategics, cada bastion podie comunicar-se visuaument damb eth següent, pr’amor que pera sua situacion li afectèren nombroses guèrres e batalhes ar èster un lòc de pas entre França e Espanha. De bèri uns n’auem rèstes, mès deth de Vielha non se n’a conservat arren, gràcies ara descripcion d’aguest visitador, mos en podem hèr ua idèa!