DELIN E DE LAN
Preséncia
Eth huec que creme, e mos cauhe, aguesti dies de heired, deisharà ara fin es cendres d’ua vida que s’amortèc. Tanti maudecaps, tantes ocupacions e preocupacions, qu’auràn atabalat eth recorrut vitau e mos semblauen tan grèus e exclusives, en “víuer coma se tostemp auessem de víuer”, coma retrè Seneca, auràn redusit eth sòn rastre ath pur povàs, damb eth rebrembe deth quau auem tornat a daurir eth periòde quaremau. Aguest qu’ei un rite, eth dera imposicion des cendres, cada còp mès discrèt ena societat descreiguda e, dilhèu, evasora de tot çò que se restaque damb era mòrt, mès tanben er examen de consciéncia, er apropament ar aute e eth cambi pregon de mentalitat. Mès, deth povàs auem gessut, e povàs devieram. Dilhèu per aquerò, cau sajar de víuer de forma mès plea (ena sua duracion), mesurada (ena mesura dera nòsta fragilitat) e anticipada (dauant d’un temps que se mos consumís), laguens dera conviuença damb es auti e er entorn. Tornam tà Seneca: “Longa ei era vida se la sabem profitar”. De hèt, saber-mos finits ei dejà ua sòrta de transcendéncia, en un orizon infinit de possibilitats, pr’amor qu’er uman “ei tostemp plaçat dauant sòn coma un tot”, segontes Karl Rahner. “En tant qu’experimènte radicaument era sua finitud, tostemp i va mès enlà, coma un èster que transcendís, coma esperit”. Aguest ei eth nòste podèr, coma sabec veir Hegel, mès tanben era nòsta terribla amargantor. Per mor deth coneishement, èm tanben esperit, mès un esperit impur, pr’amor qu’era pregunta peth mistèri demore tostemp sense responsa. E non per açò podem deishar d’èster en camin, en moviment de cap tara responsabilitat e era liberacion, ena preséncia d’aquerò que mos sosten e, ath temps, mos suberpasse.