Mistèri dera nhèu

Didie Oscar Wilde qu’eth vertadèr mistèri deth món ei en çò de visible, non pas en çò d’invisible. Eth mistèri non s’amague ne demore en cornèrs aluenhadi entàs sentits, senon qu’ei as uelhs, ath cant deth nas. E, de viatges, non le sabem veir. Mès çò que definís eth mistèri ei era sua incomprension, encara que sigue ara vista, a diferéncia der enigma, que se pòt resòlver. Eth mistèri, jamès. Dilhèu per aquerò, atrè era nòsta atencion e mos sedusís e produsís en nosati un estonant sentiment. En forma de fe, d’ua esperança o d’un saut ar abisme. Tan òbvi e tan estonant coma eth món. Coma eth diu que l’a creat. Atau mos ac semble quan contemplam er espectacle de montanhes ath cap dera sèrra o èm testimònis de successi tan simples e naturaus coma ua nheuada en iuèrn. Era nhèu exercís ua atraccion immemoriau. Era bòrre eth relèu des montanhes, que “ja non mòstren era sua forma reau”, e “les da contorns naui”, escriu eth geograf deth sègle XIX Élisée Reclus, que descriu era encantadora transformacion deth paisatge per miei deth blanc element, ena sua istòria dera montanha, ara quau hè parlar damb ua naua sensibilitat. Eth mistèri deth món ei eth món madeish, ath quau auem de besonh de tornar, en tot gésser de nosati madeish, deth nòste embarrament e isolament, a despièch dera afliccion, fisica o psiquica o d’andues ath còp. Dehòra mos sabem limitadi, vulnerables, conscients dera nòsta fragilitat mès ath temps dera nòsta fòrça e dera nòsta volentat de persutar ena existéncia. Aquiu dehòra a lòc quauquarren d’extraordinari, qu’ei er espectacle deth món que mos entore e mos lance ara plenitud d’èster. Ò!, admirable e planvolut mistèri.