DELIN E DE LAN
Ua de Schopenhauer
En miei dera calor der ostiu, normau, alègra, de viatges agasanta, se mos hè mès dificil eth prèthzèt de pensar. Mès dilhèu qu’ei un ahèr, aguest de pensar, tostemp embromat entar enteniment, pr’amor que jamès sabem deth tot çò que volem ne desiram, e per aquerò tostemp demore per hèr eth prètzhèt d’arténher era dignitat dera felicitat. Ai, era felicitat, quin nòm tan beròi entà uns èsters, finits e en etèrn desir... Ei òbvi que non èm capables de controtlar totes es variables que i a en jòc ath long d’aguest camin. Èm ua bromèra non sonque d’enteniment, senon tanben d’estonants sentiments e rasons, que modifiquen nòste proposit vitau. Er autodomèni, era serenor, eth raciocini, que tanti viatges voleríem, se’n van soent peth trauc peth descontentament deth malur susvengut, peth trencament dera union vitau, afectuosa, damb eth nuclèu existenciau, que lhèue acta dera nòsta finita vulnerabilitat d’èsters escindits e ara fin solets. Mès atau qu’ei era vida, mos responem estoicament, coma se siguesse, en vertat, “ua net qu’amplís un long sòni”, segontes Schopenhauer. Nosati, es mès estonants entà nosati madeishi pr’amor que jamès mos acabam de conéisher, èm eth director teatrau d’aguest sòni, a on un trashons domine, en vertat, eth sòn devier, un trashons de volentat inconscienta. Un podèr secrèt que s’estaque, dilhèu, damb era origina deth tot çò qu’i a en món, eth gran mistèri ara vista. Aquiu residís nòsta fatalitat, principi e finau de nòsta existéncia. Cau alavetz aquerir cèrta perspectiva entà compréner era arraïtz comuna de quauquarren que non ei simple sòni particular, senon que pren part d’un esperit etèrn, d’un subjècte unic, botjat tostemp, e a despiech de tot, dera volentat de víuer.