Melangia

Ua des fases en qué pòt entrar eth confinat en aguesti tempsi estonants qu’ei eth dera melangia. Nostalgia e melangia sòlen èster paraules equivalentes, aumens semblantes (tanben etimologicament), expressions de sentiments de tristesa pera pèrta d’un passat que trobam a mancar. Mès, non tostemp ei atau.

Tanben sentem era nostalgia de tempsi que ne auem vescut, d’istòries e vicissituds reflectides en món meravilhós des libres o des films, que conformen ath còp er imaginari collectiu, e per açò ei tan fonamentau era cultura, coma forma (interpretada) d’abitar eth món. Intuïsqui ua diferéncia subtila entre era nostalgia, mès concrèta sus era pèrta de bèth un o quauquarren, e era melangia, pròpria d’ua actitud existenciau, mès dubèrta e indeterminada. Coma dispariones son era demora respècte dera esperança, e atau tanben eth desir respècte der anèl

(de dificila revirada ar aranés). Non son ben ben egals. Eth prumèr se subsumís en darrèr. Per açò tanben, podem sénter (o non) aué ua nostalgia determinada per uns tempsi que ja non tornaràn o per viuences concrètes que demoram repetir (era trobada damb es auti e era natura), mès tanben era nòsta actitud existenciau pòt èster melancolica, e açò non a d’èster pas dolent. Dauant d’ua viuença desarraïtzada, exteriora, en un temps agoniós e repetitiu, de voler hèr causes en tot moment, ara quau èrem abituadi, era melangia, non tant eth langui (de connotacion mès negativa), pòt daurir era possibilitat ara consciéncia deth temps intèrn e present, dera impossiblitat de voler controtlar e planificar tot, dera vida pròpria, qualitativa, serena e depurada, deth descans en un madeish, liure des tapatges superficiaus, ua consciéncia, en fin, dubèrta ara promesa d’un nau començament.