Dus viatges

En aguest iuèrn extèrn e intèrn, damb era nhèu que non auèrem arioan e er heired collectiu que gèle er anma, començam er an damb dues novetats editoriaus subergessentes. Aguestes apòrten lum en miei dera tenèbra e calor de larèr, pr’amor que son libres entà liéger, gausir e fruïr ath cant deth huec, ena intimitat de casa e, sustot, d’aguesta anma qu’a de besonh serenor e ua alendada d’esperança. Un qu’ei eth viatge fantastic a creion de Ricard Novell, damb ua edicion suenhada, que conten diboishi deth paisatge aranés naturau e artistic e es sòns detalhs. Damb aqueth sòn estil inconfusible, permet guidar-mos pera istòria e legenda, pes curiositats e cornèrs dera nòsta val. Novell artenh ací, damb tota sa consciéncia, ua òbra singular, a compdar dera quau se pòt veir, interpretar e gustar eth paisatge d’ua auta forma. Tanben Tòni Escala, damb esfòrç e militància ben activa, mos regale un amàs de condes e relats en aranés, ben variadi e diuèrsi, fòrça d’eri premiadi, damb era vitalitat d’ua lengua d’arraïtzades expressions e capabla, ath temps, de condar-mos es sentiments universaus que se succedissen en devier d’ua vida. Dèishe veir, ath temps, era peada dera escrivana, quan, per exemple, en inici deth relat Cuert recorrut cohesse: “Jo que viatgi a pè eth mèn país. Que tròbi qu’ei era manèra de coneishé’c tot ben”. Tota ua declaracion de principis, qu’ei, ath delà, ena origina d’aguesti trebalhs, lèu autoeditadi, de dues anmes tan diferentes coma sensibles entà hèr possible, damb aquera “guardada amorosa” que penètre enes detalhs dera vida, segontes Stefan Zweig, “eth podèr deth libre”, que non ei aute qu’espandir er anma entà bastir eth món e articular nòsta vida personau, nòsta intimitat.