Tornar

S’acabe er ostiu e damb eth, era afluéncia constanta de gent entà destinacions coma era nòsta, pendent, sustot, eth mes d’agost, quan era màger part des mortaus pòt gausir des sues meritades vacances. Ara ei temps de reempréner era vida d’abantes deth suposat descans, en aguesta epòca de connexion permanenta. Era tardor que ven ei propícia entàs autoctòns, que gessem des nòstes tutes entà tornar tara natura, tara montanha, ocupada enquia aguesti dies peth fenomèm toristic.

Totun, encara que non ac volgam reconéisher, nosati qu’èm tanben toristes, pr’amor que tanben partim tà d’auti endrets a on cercam d’auti aires e d’auta gent. Eth torista ei tostemp er aute, jamès un madeish. Ja ac didie Sartre, eth lunfèrn ei er aute.

E un madeish demore ena illusion d’ua pretenuda distincion, que prenerie part dera elit deth viatjaire, d’experiéncia qualitativa, en contrast damb eth torista, laguens dera massa despersonalizada. Era ironia alavetz pren forma quan eth madeish torista denóncie eth torisme, vertadèr motor economic de tanti parçans. Compartís aguesta reflexion eth pensador Pascal Bruckner, tanben montanhaire, en un polit escrit sus es sues vicissituds vitaus respècte dera amistat damb era montanha.

Aquiu mos rebrembe qu’era passion pera nautada exprèsse aguest vielh dilèma, entre era aristocràcia deth grand tour deth sègle XIX e eth torista de masses deth sègle XX, quan apareishec era paraula tourism ena Anglatèrra de 1811. Per açò, aimam tant çò de sauvatge, pòc concurrut, en desafiament e enigma dera montanha convertidi en plaser e gòi, en aqueri cornèrs qu’encara en casa nòsta son solitaris, a on podem trapar-mos bèsties coma er os e es isards, a despiech que, coma diderie Heraclit dera natura en generau, aimen d’amagar-se.